Từ ao sen đến trời Tây – hành trình xoài Đồng Tháp vươn xa

Không chỉ nổi tiếng với sen hồng và những cánh đồng thẳng cánh cò bay, Đồng Tháp ngày nay còn được biết đến như thủ phủ xoài xuất khẩu của Việt Nam. Trong đó, xoài Cát Chu và xoài Keo là hai giống chủ lực, đóng vai trò quan trọng trong hành trình vươn ra thị trường quốc tế. Đằng sau những thùng xoài đạt chuẩn bay thẳng đến Nhật Bản, Hàn Quốc hay Úc là nỗ lực âm thầm nhưng bền bỉ của những người nông dân vùng đất Sen Hồng.

Người dân Đồng Tháp đã làm gì để xoài ra thế giới?

1. Chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang sản xuất an toàn

Trong nhiều năm trước, xoài Đồng Tháp chủ yếu tiêu thụ nội địa, sản xuất nhỏ lẻ và không kiểm soát được dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Tuy nhiên, từ năm 2018 trở lại đây, nông dân đã chuyển đổi sang canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP, ghi chép đầy đủ nhật ký sản xuất và sử dụng chế phẩm sinh học thay thế hóa chất.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp & PTNT tỉnh Đồng Tháp, tính đến năm 2024, có hơn 1.100 ha xoài đạt chuẩn VietGAP, 220 ha đạt chuẩn GlobalGAP, tạo nền tảng quan trọng để bước vào các thị trường khó tính.

2. Tham gia hợp tác xã và chuỗi liên kết

Nhiều hộ dân đã tham gia vào HTX xoài Mỹ Xương, HTX xoài Tân Thuận Tây, HTX nông nghiệp Cao Lãnh… để có cơ hội tiếp cận thị trường và kỹ thuật mới. Các HTX này đóng vai trò trung gian giữa nông dân và doanh nghiệp xuất khẩu, hỗ trợ tổ chức sản xuất, xây dựng mã số vùng trồng và đáp ứng quy định về truy xuất nguồn gốc.

Đặc biệt, mô hình liên kết 4 nhà (nhà nước – nhà nông – nhà khoa học – nhà doanh nghiệp) được Đồng Tháp triển khai hiệu quả, giúp người trồng xoài có hợp đồng bao tiêu ổn định, tránh tình trạng “được mùa mất giá”.

3. Được cấp mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói đạt chuẩn

Muốn xuất khẩu chính ngạch, mỗi lô xoài bắt buộc phải có mã số vùng trồng và được đóng gói tại cơ sở đạt chuẩn của nước nhập khẩu.

Tính đến đầu năm 2024, Đồng Tháp đã được cấp hơn 340 mã số vùng trồng xoài và gần 60 mã số cơ sở đóng gói, theo thông tin từ Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ NN&PTNT). Đây là điều kiện tiên quyết để xoài Đồng Tháp có thể vào các thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và Úc.

4. Ứng dụng công nghệ và học hỏi thị trường

Nhiều nông dân trẻ tại Đồng Tháp hiện đã tiếp cận công nghệ mới trong sản xuất như bao trái xoài phòng sâu bệnh, bón phân thông minh, giám sát côn trùng bằng bẫy sinh học.

Ngoài ra, các lớp tập huấn về kỹ thuật canh tác, bảo quản sau thu hoạch và yêu cầu kỹ thuật từ các nước nhập khẩu thường xuyên được tổ chức tại địa phương. Việc này giúp nông dân từng bước chuyên nghiệp hóa sản xuất theo hướng thị trường.

5. Câu chuyện thật từ người thật

Ông Nguyễn Văn Hùng – thành viên HTX xoài Mỹ Xương (Cao Lãnh), người đã gắn bó với cây xoài hơn 30 năm – chia sẻ:

“Trước đây làm xoài chỉ bán trong nước, nay nhờ tham gia HTX, được hướng dẫn sản xuất theo chuẩn nên xoài nhà tôi đã được doanh nghiệp chọn xuất đi Hàn Quốc và Singapore. Mỗi vụ bán được giá hơn 30.000 đồng/kg, cao hơn thị trường gần 10.000 đồng.”

Thành tựu và triển vọng

• Theo Bộ Công Thương, trong năm 2023, Việt Nam xuất khẩu hơn 650 triệu USD giá trị xoài, trong đó Đồng Tháp là địa phương dẫn đầu cả nước về sản lượng xoài đạt chuẩn xuất khẩu.

• Xoài Đồng Tháp hiện có mặt tại hơn 20 quốc gia, trong đó Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc là ba thị trường tăng trưởng mạnh nhất.

• Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ có ít nhất 2.000 ha xoài đạt chuẩn GlobalGAP, với 100% sản phẩm có truy xuất nguồn gốc điện tử.

Hành trình “từ ao sen đến trời Tây” của xoài Đồng Tháp xuất khẩu là minh chứng sống động cho sự kiên trì, học hỏi và chuyển đổi tích cực của người nông dân. Nhờ liên kết sản xuất, áp dụng kỹ thuật hiện đại và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, trái xoài ngọt lành vùng đất Sen Hồng nay đã vươn xa, góp phần đưa tên tuổi nông sản Việt Nam lên bản đồ xuất khẩu toàn cầu.