Muốn đưa xoài sang Úc, cần vượt qua hàng rào nào?

1. Úc – thị trường tiềm năng nhưng khắt khe

Trong những năm gần đây, xuất khẩu xoài sang Úc đã trở thành một hướng đi chiến lược của ngành nông sản Việt Nam. Đây là thị trường có sức tiêu thụ lớn, giá bán cao và ổn định. Tuy nhiên, để một trái xoài Việt có mặt tại các siêu thị như Coles, Woolworths hay Costco tại Úc, doanh nghiệp cần vượt qua những “hàng rào kỹ thuật” rất nghiêm ngặt từ phía chính phủ nước này.

2. Chính phủ Úc quy định gì về nông sản nhập khẩu?

Theo Bộ Nông nghiệp, Thủy sản và Lâm nghiệp Úc (DAFF), các mặt hàng nông sản tươi như xoài muốn được nhập khẩu bắt buộc phải tuân thủ các yêu cầu sau:

📌 a. Có trong danh mục hàng được phép nhập khẩu

• Úc chỉ cho phép nhập khẩu nông sản tươi từ các nước nằm trong danh sách có đánh giá rủi ro sinh học (Biosecurity Import Risk Analysis – BIRA).

• Việt Nam chính thức được phép xuất khẩu xoài tươi sang Úc từ năm 2017 sau khi hoàn thành quy trình đánh giá BIRA.

📌 b. Kiểm soát sâu bệnh nghiêm ngặt

• Úc yêu cầu xử lý hơi nước nóng (VHT – Vapour Heat Treatment) đối với xoài xuất khẩu nhằm loại bỏ nguy cơ sâu đục quả, ruồi đục trái và nấm bệnh.

• Quy trình VHT phải được thực hiện tại cơ sở được Úc công nhận, có mã số và chịu sự kiểm soát từ Cục Bảo vệ thực vật Việt Nam.

📌 c. Truy xuất nguồn gốc và vùng trồng đạt chuẩn

• Xoài phải được sản xuất tại vùng trồng đã đăng ký và được cấp mã số xuất khẩu, đảm bảo tiêu chuẩn về an toàn sinh học.

• Vườn trồng cần áp dụng quy trình canh tác GAP (tối thiểu là VietGAP, ưu tiên GlobalGAP) và có nhật ký canh tác rõ ràng.

📌 d. Kiểm dịch nghiêm ngặt tại cửa khẩu

• Mỗi lô hàng phải có Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật (Phytosanitary Certificate) do cơ quan chức năng Việt Nam cấp.

• Tại cảng nhập, hàng hóa có thể bị kiểm tra ngẫu nhiên. Nếu phát hiện sai phạm, hàng sẽ bị tiêu hủy hoặc trả lại.

3. Vì sao yêu cầu của Úc lại cao?

Lý do là bởi hệ sinh thái Úc rất nhạy cảm với các loài dịch hại ngoại lai. Họ sử dụng hệ thống Biosecurity Act 2015, với các tiêu chí đánh giá nghiêm ngặt về rủi ro sinh học để bảo vệ cây trồng, động vật và môi trường trong nước.

Ngoài ra, Úc là thành viên của WTO và IPPC (Hiệp ước Bảo vệ Thực vật Quốc tế), nên mọi yêu cầu kỹ thuật đều dựa trên cơ sở khoa học, đồng thời minh bạch và công khai trên hệ thống BICON (cổng thông tin nhập khẩu sinh học của chính phủ Úc).

4. Doanh nghiệp Việt cần chuẩn bị gì?

Để xuất khẩu xoài sang Úc thuận lợi, doanh nghiệp cần:

• Đăng ký mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói tại Cục Bảo vệ thực vật.

• Tuân thủ nghiêm ngặt quy trình xử lý VHT tại các đơn vị được cấp phép như:
  ✅ Công ty Vina T&T Group (TP.HCM)
  ✅ Công ty TNHH Kim Nhung (Đồng Tháp)
  ✅ Hợp tác xã xoài Mỹ Xương (Cao Lãnh)

• Phối hợp với các đơn vị logistics có kinh nghiệm vận chuyển hàng tươi đi Úc.

Ngoài ra, việc xây dựng thương hiệu, bao bì chuẩn xuất khẩu và truy xuất mã QR giúp nâng cao giá trị cạnh tranh và lòng tin từ nhà nhập khẩu.

5. Kết quả bước đầu và tiềm năng tương lai

Theo thống kê từ Bộ NN&PTNT, tính đến cuối năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 1.000 tấn xoài tươi sang Úc, chủ yếu là giống xoài Cát Chu và xoài Keo. Giá bán trung bình tại thị trường này dao động từ 9–13 AUD/kg, cao gấp 3–4 lần thị trường trong nước.

Với chất lượng vượt trội và hình ảnh ngày càng được nâng cao, xoài Việt Nam đang dần tạo được vị thế tại một trong những thị trường khó tính bậc nhất thế giới.